De huisarts heeft gezegd dat ik leververvetting heb. Ik dacht altijd dat je dat alleen kon krijgen als je te veel alcohol dronk. Maar ik drink eigenlijk helemaal niet zo veel alcohol dus ik ben hier wel van geschrokken. De huisarts wil nu dat ik gezonder ga eten en afval. Ik ging er vanuit dat ik al redelijk gezond at maar blijkbaar zit ik fout. Hoe komt het nu dat ik leververvetting heb maar nog belangrijker, hoe kom ik er vanaf?

Rens, 51

Wat is leververvetting eigenlijk?

Leververvetting wordt vaak in verband gebracht met overmatig alcoholgebruik. Er is dan sprake van alcoholische leververvettting. In het Engels heet dit alcoholic fatty liver disease (AFLD). Maar ook als je helemaal geen alcohol drinkt kan jij toch leververvetting krijgen.

Leververvetting die niet wordt veroorzaakt door overmatig alcoholgebruik wordt niet-alcoholische leververvetting genoemd. De Engelse naam hiervoor is dus non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD). NAFLD is feitelijk een verzamelnaam van alle niet-alcoholische leveraandoeningen: leververvetting (steatose) is het beginstadium, leverontsteking (niet-alcoholische steatohepatitis of NASH) is het eindstadium. Deze leverontsteking kan dan ook nog leiden tot levercirrose en leverkanker.

De lever speelt een belangrijke rol bij de vetstofwisseling. Als er iets mis gaat in die vetstofwisseling, kan de lever steeds meer vet gaan opslaan in de levercellen. Deze leververvetting is dus een stapeling van vet in de lever.

Als je hier niets aan zou doen zal jouw lever steeds verder vervetten. Eén op de vijf mensen die langere tijd leververvetting hebben, krijgt een ontsteking van de lever (hepatitis). Deze ontsteking kan littekenvorming (leverfibrose) veroorzaken en uiteindelijk leiden tot levercirrose. Levercirrose is ernstige schade aan de lever die op den duur tot leverfalen kan leiden. Dat kan levensbedreigend zijn. Een levertransplantatie is dan nog de enige behandelmogelijkheid.

Onderschat leververvetting ook niet: het komt erg veel voor, geschat wordt dat een op de vier mensen het heeft. Het is dan ook een van de snelst groeiende ernstige aandoeningen.

Hoe krijg je het?

Niet-alcoholische leververvetting is een leefstijl ziekte. Het komt vaak voor in de westerse landen en heeft als oorzaak een zeer ongezonde leefstijl en te weinig lichaamsbeweging: de vetstofwisseling in het lichaam raakt daardoor verstoord en vet gaat zich ophopen in de buikorganen, waaronder de lever. De stofwisseling van de lever zelf verandert ook, waardoor er meer vet in de levercellen zelf terecht komt.

De lever is helemaal niet bedoeld als vetopslag maar juist om andere belangrijke taken te vervullen die jou gezond moeten houden:

• aanmaak van galvloeistof
• opslag van vitaminen en mineralen
• productie van belangrijke bouwstoffen
• onschadelijk maken van giftige stoffen en medicijnen
• regulering van de energiehuishouding

Als jouw lever steeds meer gebruikt gaat worden voor de opslag van vet kunnen deze functies dan ook behoorlijk in gevaar komen.

Dus leververvetting is heel ernstig?

Absoluut: als jouw leverfunctie geheel of gedeeltelijk uitvalt door ontstekingen en levercirrose (littekenweefsel op de lever) kan leververvetting zelfs dodelijk zijn. Als jouw leverfunctie dan ook nog te ver uitvalt om te functioneren is jouw enige optie een levertransplantatie. En vergeet ook niet dat je een grotere kans hebt op het krijgen van leverkanker.

En de oorzaak is echt een ongezonde leefstijl?

Leververvetting ontstaat door een verstoorde balans bij de opname van vetten en koolhydraten uit de voeding. Maar met name bij de koolhydraat consumptie gaat het fout: als jouw dieet bestaat uit voeding met bovenmatig veel koolhydraten, en dan vooral fructose, en op te veel momenten van de dag, moet er steeds meer van het hormoon insuline worden afgegeven om de bloedsuiker te reguleren.

Insuline zorgt ervoor dat de bloedsuiker wordt vervoerd naar de verschillende cellen in je lichaam en ‘opent’ deze cellen. De bloedsuiker kan zo door de cellen worden opgenomen en als energie worden gebruikt. Het overschot wordt opgeslagen in vet, spieren en de lever. Bij een te hoge consumptie van koolhydraten raken de cellen steeds minder gevoelig voor insuline waardoor het ook niet goed meer lukt om de bloedsuiker in het bloed te reguleren. Je wordt insuline resistent. Insuline is daarbij ook een hormoon dat de vetopslag nog verder stimuleert. Dus ook vetopslag in je lever.

Recent onderzoek wijst ook uit dat darmbacteriën zelfstandig alcohol kunnen gaan produceren onder bepaalde omstandigheden. Geschat wordt dat dit bij 40% van NAFLD patiënten het geval is. Een ongezonde leefstijl met overmatige consumptie van suikers, en dan met name fructose, speelt ook hierbij een rol.

Wie loopt meer kans om leververvetting te krijgen?

Zoals hierboven al wordt beschreven is insulineresistentie de belangrijkste oorzaak van leververvetting. En de kans dat jij insuline resistent bent is erg groot als jij een voedingspatroon hebt van veel koolhydraten en ongezonde vetten. Maar er zijn ook andere risicofactoren, zoals o.a.:

• diabetes type 2
• overgewicht en obesitas
• metabool syndroom
• TOFI; dit staat voor ‘thin on the outside, fat on the inside’, oftewel slank aan de buitenkant maar met vetopslag rond de organen
• stress
• overmatig alcohol gebruik

Waaraan merk ik dat leververvetting heb?

Van leververvetting kun je lange tijd helemaal geen klachten hebben. Soms kan je last krijgen van (lichte) pijn rechtsboven in de buik en vermoeidheid. Heel soms is er sprake van geelzucht. Geelzucht is het geel zien van het oogwit en de huid.

Bij 1 op de 5 mensen met leververvetting ontstaat een ontsteking van de lever (hepatitis). Hierbij kan je verschillende klachten krijgen, zoals chronische vermoeidheid, een algeheel ziektegevoel en soms jeuk aan je huid. Ook een misselijk gevoel en pijn in de gewrichten kunnen voorkomen.

Als jouw arts op basis van symptomen vermoedt dat er sprake is van leververvetting wordt er altijd bloedonderzoek gedaan om te kijken of de leverwaarden verhoogd zijn. Maar meestal wordt leververvetting bij toeval ontdekt tijdens een echo van de bovenbuik of bij standaard bloedonderzoek voor hele andere klachten. 

Oké, ik heb dus die diagnose gekregen, wat kan ik zelf doen? 

Aangezien de verstoorde functie van het hormoon insuline de belangrijkste oorzaak is van leververvetting begin je dus met het herstellen daarvan. En dat doe je natuurlijk door veel minder koolhydraten te gaan eten: jouw bloedsuikerspiegel zal zich gaan normaliseren en insuline zal weer de juiste rol kunnen vervullen. Je lever stopt dan met vetreserves opslaan en zal uiteindelijk de aanwezige vetreserves ook weer vrijgeven. Jouw lever kan op die manier weer gezond worden en doen wat het moet doen.

Zo’n ketogene aanpak levert ook bijna altijd direct resultaat op: leverwaarden kunnen al binnen een paar dagen omlaag gaan en binnen enkele maanden is de leververvetting ook enorm afgenomen. Na een jaar heeft ongeveer 60 procent van de patiënten die een ketogene aanpak volgen weer een gezonde lever.

Het is natuurlijk van belang om de ketogene leefstijl voort te blijven zetten, ook als er geen sprake meer is van leververvetting. Als je weer terug gaat naar een voedingspatroon waardoor leververvetting ontstaat is de kans erg groot dat jij weer terug gaat naar af.

Heb jij te horen gekregen dat jij leververvetting hebt? Dan is de keto leefstijl de beste aanpak om deze diagnose terug te draaien. Dat kan een behoorlijke uitdaging zijn. Gelukkig hoef je dit ook niet alleen te doen: keto coaching zorgt ervoor dat jij op een veilige manier van start kan gaan.

Wil jij weten hoe dit in zijn werk gaat? Maak dan vandaag nog een afspraak voor een gratis adviesgesprek.